Update: 11:03AM SA dua na ka na bibi ki na noda bula vakawati sa okoya me da dau raivotu. Na raivotu kei na tatadra e rau duidui mai na tadra, ka ni tadra e ka ni moce ka dau yaco vakavudua.
Ia na raivotu kei na tatadrataki-ka e dau yaco ni yadra vinaka tu na matada ka cakacaka na noda vakasama me tuvatuva-ka me baleta na noda veisiga sa bera mai.
E levu na raivotu era volai enai Vola Tabu e yaco ni ra yadra vinaka koto ko ira era raivotu. Na raivotu enai Vola Tabu e tara tiko na veivatakilakila Vakalou ki na veigauna sa bera.
Na raivotu sa kena ibalebale rabailevu tale ga na noda raitayaloyalotaka na veika me na yaco ena veigauna sa bera mai. O keda ga eda raivotu, eda na cakacakataka tale ga na noda raivotu.
Na vakadewa Vakaperitania ni Vosa Vakaibalebale 29:18 �Ni sa sega na raivotu, era na rusa na tamata.� (Where there is no vision, the people perish).
E vuqa na raivotu e raivotutaki kina na gauna vinaka. Ia e rawa tale ga ni vuki na raivotu vinaka ni dua na tamata me ka rerevaki vua e dua tale.
Au na dusia mada vakalekaleka e rua na raivotu lelevu ka a tara na noda vuravura ena senitiuri sa oti me vakayavutaki kina nai ulutaga bibi oqo. A kena imatai sa okoya na raivotu nei Adolf Hitler ka kena ikarua sa okoya na raivotu nei Sir Winston Churchill.
Ni donumaka tiko o Jamani e dua na gauna dredre ena kena sa taraqele na bula vakailavo, leqa na cakacaka ka tubu na isau ni bula (depression), sa qai raivotutaka o Hitler ena 1929 ni na lesu o Jamani ki na nona gauna ni lagilagi me vaka e liu. A vakavakarau ena na loma ni yabaki tini ka tekivu vakacibi ivalu ena 1939.
A beitaki ira na Jiu ni ra meca levu kei Jamani ka vakacuruma ki lomadra na lewenivanua me ra cati ira na Jiu kece ga ka vaqaqacotaka na mataivalu ni Jamani ena kena kaukauwa taucoko ena nona rawai ira nadaunipolitiki kei na turaganivalu lelevu, dina ni a yacova ga na itutu vaka ladi kovula ena mataivalu.
E tiki ni nona raivotu me ra vakamatei taucoko na Jiu e lomai Jamani kei Europe taucoko, ka me kunekunetaki e dua na itabatamata vou ka savasava e Jamani, na itabatamata ka ra �vakasavasavataki mai na dra lolovira ni Jiu,� me vaka e tutaka nona ivakavuvuli.
Era a vakamatei e sivia ni 12 na milioni na lewenivanua e lomai Europe ka ono na milioni vei ira oqori era Lotu Vakajiu.
Oya e dua na gauna butobuto ena itukutuku ni veigauna ni noda vuravura. Oya na raivotu nei Itala.
Me da goleva mada na ikarua ni raivotu. A vakararai yawa toka ga mai o Peritania ni vakanuinui tiko na kena veiliutaki ki na veiyalayalati ni tiko sautu ka sa tabaka oti kei Jamani. Ia ni sa valuti na veimatanitu mai Europe ka sa soro o Varanise, sa qai kidava o Peritania na leqa ka sa koto e katuba.
Era qai vuki sa bera. Sa kere vakacegu kena Paraiminisita ka vakadaberi o Sir Winston Churchill me sa liutaka na matanitu oya e na gauna ni ivalu. Ia ena loma ni lima na yabaki ki liu, sa dusimaka tiko mai kina o Churchill ni sa dodonu sara vei Peritania me vakaiyaragitaki koya ka tu vakarau. Ia e sega ni rogoci na domona.
Na raivotu nei Churchill, sa okoya ni ra na rawa ni vorata na meca e na nodra tuvata na lewei Peritania me ra taqomaka na nodra matanitu. Ni tawase koto na vanua e na duidui ni ile vakapolitiki, na domoi Churchill duadua e qai vakaduavatataki ira.
Dina ni lailai nodra tamata ivalu ka lailai na waqavuka, na manua kei na waqanunu, na ka ga e tauri ira vata na lewei Peritania sa okoya na raivotu nei Sir Winston Churchill ena loma ni gauna butobuto ka rerevaki, a ya ni sa waraki ira e dua na mataka vou ka ra na votai e na qaqa, na galala kei na nodra rokovi.
E tolu nona vosa e loma ni Bose Lawa ka utura na lomadra na lewei Peritania me ra veitata kina kei na ivalu rerevaki nei Itala.
A kena imatai: �Eda na vala e baravi kei na wasawasa, eda na valu ka na toso cake noda kaukauwa kei na noda yalodei, eda na vala e na maliwalala ka da na taqomaka na noda yanuyanu lomani, ka veitalia na levu ni dredre, eda na vala e na buca kei na veidelana, eda na vala e na veisalatu. Io eda na sega ni soro.�
Dua tale: �Me da sa vakadeitaki keda sara ki na itavi me da dui qarava, ka me da sa taqomaki Peritania kei na kena veimatanitu qali. Kevaka e mani udolu vata na yabaki, e rawa vei ira na noda lewenivanua me ra kaya �Oqo nodra auwa vinaka duadua.�
Kenai otioti: �Oqo e sega ni sa kena icavacava. E sega tale ga ni itekitekivu ni icavacava. Ia e sa qai icavacava ga ni kena itekivu.�
Na veivosa oya a rawa kina vei Peritania me vorati Jamani kei na veimatanitu kece sara mai Europe ka ra sa to vata mai ni oti nodra vakadrukai. E a lutu na bomu kei na gasaukuro e na cevaira kei Peritania ka bololaki na koro levu o Lodoni, ia era sega ni soro na lewei Peritania.
Ko ni na vakataroga se cava na vuna au sa rui vosa tiko kina vakabalavu e na veika a yaco e na ivalu levu sa oti, e lomaqu meu dusia na bibi ni raivotu ka rau a raivotu kina e rua na iliuliu.
E rau raivotutaka ruarua me yaco mai na vinaka, ia e dua e yavutaki ena veivakarusai ka dua e yavutaki e na veivagalataki kei na veisaututaki me levei kina na veivakarusai. Na ikarua ni raivotu e koto kina na itukutuku ni veivakadeitaki, na vakanuinui kei na tu vakarau me qaravi na itavi.
Sai yaloyalo rawarawa tale ga ni noda bula vakawati kau via dusia tiko kina na bibi ni raivotu. Ia na raivotu ena qai vakaibalebale ga ni cakacakataki me kauta mai na vua vinaka. Sa ka bibi sara me da tatadrataka e dua na raivotu dodonu, savasava ka kaukauwa me baleta na noda bula vakawati.
E dua na ka dina ni noda bula vakawati sa okoya na kena yaco e vuqa na ka me yavalata na yavu ni noda bula vata vakataurua se vakavuvale ka vaka e tasogo kina na matada me dredre ni da raica na veika bibi e rawa ni da cakava vata me makare kina na noda vunilagi ki na veigauna sa bera.
E vuqa na tagane kei na yalewa vakawati sa bitaki na nodra bula e na dredre ni veika e sotavi tiko e veisiga ka ra sa sega ni rawa kina me ra tuvatuva ki na dua na gauna vinaka.
Kevaka e dei tiko na lomada ki na dina ni ka eda veiyalayalatitaka ka da vakabauta ni noda mai vakawati e sega ni ka vakacala-ka ka sega ni ka vakatamata, ia e dodonu me matata tiko na veika eda tuvalaka e na vuku ni ilakolako balavu ki liu.
Na raivotu vinaka e dodonu me cakacakataki mai vei kemudrau ruarua. Na raivotu vinaka e na levei kina na veisere kei na kavoro ni vuvale. Na raivotu vinaka e buli keda me da tamata kaukauwa ni kena curumi na dredre.
Na vakawati kece e na curuma e vuqa na dredre. Ia ena taura na tamata qaqa ka matata nodra yavu ni bula na kaukauwa me ra raivotu ena maliwa ni dredre.
Oya na mataqali raivotu nei Sir Winston Churchill ka a vakadrukai kina o Adolf Hitler kei na vakarerevaki ni nona raivotu.
Ni ra sa mate e udolu na sotia ni Peritania kei na veimatanitu Tovata ena baravi mai Varanise, ni sa soro oti ko Varanise, ka sa tekivu lutu na gasaukuro e Igiladi kei na kena koro levu o Lodoni, e se rawa ga vei ira na kai Peritania kei na nodra mataivalu lewe lailai e wasawasa kei na maliwa lala me vorata na mataivalu vakaitamera ni Jamani.
Era toso vata na lewei Peritania ena raivotu ni dua bulu na tamata, aya o Sir Winston Churchill. Na raivotu oya e dreti rau vata mai o Amerika kei Rusia me ratou mai tovata.
Na raivotu e nodra iyau na tamata vakabauta. Na veiwatini kece me vakadeitaka na yavu ni noda bula vakawati ena noda vakabauta dei sara na Kalou.
Na Kalou sa dau vakadeitaki keda me da curuma doudou na veisiga buto tawa kilai sa tu e matada ka ni Kalou duadua ga e bulia ka tikora voli na noda veisiga yadua.
Ke sa mani vaka sara evei na kabai ni noda bai ni bula vakawati ka lutu na gasau vidi ni tevoro e loma ni noda vuvale, na tamata vakabauta e dei tiko ni na oti mai na gauna ni tagi ka na tarava mai na marau kei na vakacegu, baleta e rau sega ni tiko vakataurua na veiwatini, ia sa liutaki rau tiko o Koya sa bulia na lomalagi kei na vuravura, e lewa na draki kece ga ka sa sega tale ga ni kilai rawa na levu ni nona kaukauwa.
Ni tarai Viti tiko e dua na gauna dredre ka butobuto, ni vakilai na dredre ena yasana taucoko ka bibi nai colacola ni bula e na veisiga, sa taura na tamata vakabauta me raivotu ka lako curuma na gauna ca oqo.
E na macawa mai oqo au sa na vakuria tale tiko kina na kena rui bibi me da dau tatadrataka na raivotu vinaka ena noda bula vakawati.